Wat kan je doen als iemand in je omgeving rouwt?

Iemand verliezen waar je heel veel van houdt, het is een pijn die je je niet kan voorstellen voor het gebeurt. Je belandt ineens in een wirwar aan emoties en gedachten. Steun van mensen om je heen is dan heel waardevol. Alleen…mensen vinden het lastig om met rouw om te gaan. Ik deel mijn ervaringen en geef antwoord op de vraag: Wat kan je doen als iemand in je omgeving rouwt.

Wat kan je doen als iemand in je omgeving rouwt?

Als iemand in je naaste omgeving een dierbare verliest, kan je je soms machteloos voelen. Rondom de dood hangt ook nog steeds een taboesfeer, een soort sluier. Mensen vinden het eng en spannend en weten niet goed wat ze moeten zeggen. Of ze gaan dingen voor je invullen, puur op eigen inzicht.

Toen mijn vader in 2017 overleed, wist ik niet wat me overkwam. Ik had al eerder gerouwd, toen ik in 2012 een dierbare vriendin verloor. En toen mijn opa in 1992 en mijn oma in 2013 overleden, was ik ook verdrietig. De rouw om papa was een heel ander soort. Het was rauwe rouw. Ik was compleet de weg kwijt en leefde met de dag. Wat zeg ik, met de seconde. Zeker in die eerste week, waarin je – cliché maar waar – geleefd wordt. Er waren verschillende gebaren en dingen die me in die periode enorm hebben geholpen.

Ben er gewoon

Dat klinkt simpel. Misschien wel té simpel, waardoor mensen het niet doen. Ik weet dat ik een paar dagen na mijn vaders overlijden in mijn pyjama op de bank zat. Het was een woensdagochtend. De telefoon ging en een vriendin belde. “Kleed je aan, ik ben er over 10 minuten en dan gaan we naar buiten.” Nog voor ik kon tegensputteren, hing ze op. Huh? Hoe wist ze dat ik nog in pyjama zat? Ik kleedde Laurens (toen 2,5) en mezelf aan. Mijn vriendin kwam en we wandelden een rondje door het dorp. Even naar Kruidvat en weer terug. Onze kindjes huppelden vrolijk en nietsvermoedend voor ons uit. Dat gewone gebaar en het gezelschap waren genoeg om me even af te leiden. Ze was er gewoon en dat was fijn.

Vraag de ander wat hij/zij nodig heeft

Veel mensen vullen dingen in voor iemand in rouw. Mijn ervaring is dat dit juist averechts werkt. Zo deed ik in de periode dat papa overleed aan een swap mee. Dan koop je allemaal cadeautjes voor iemand en die stuur je op. Het werkt met een lootjessysteem, waardoor je vooraf niet weet van wie je een pakketje krijgt en je de ontvanger ook niet kent. Goed, de groep waarmee we dat deden was heel betrokken. Eerder dat jaar hadden andere deelnemers iets verdrietigs meegemaakt en toen werd er direct opgeroepen om een kaartje te sturen. Een klein, lief gebaar, waarmee je zo veel kan betekenen. Toen de organisatie van mijn verlies hoorde, polsten ze bij een bekende van me, of ik post ook op prijs zou stellen. Diegene besloot – zonder overleg met mij – dat ik daar niet op zat te wachten. “Want de uitvaart was ook in besloten kring, dus dat was wel duidelijk.” Toen ik dit weken later hoorde, vond ik het echt jammer. Ik had in de weken na papa’s overlijden juist zó veel steun uit alle post gehaald. Het idee dat iemand de tijd neemt om wat troostende woorden op papier te zetten en het op te sturen is zo hartverwarmend.

Hierdoor heb ik zelf geleerd om in geval van verdriet of rouw altijd te vragen wat de ander nodig heeft. Is dat niks? Ook goed. Is het een knuffel, een pannetje eten of er gewoon zijn? Allemaal prima.

Hou je eigen ellende voor je

Als iemand iets verschrikkelijks meemaakt of een groot verlies ervaart, zijn mensen gauw geneigd om die ellende te evenaren of te overtreffen met hun eigen verhaal. Natuurlijk kan je vanuit je eigen ervaring troost bieden, maar onthoud wel dat de ander nog een rauwe, opengereten wond heeft. En de handen vol aan het eigen verdriet. Een dramatisch verhaal over een ander sterfgeval helpt niet echt, kan ik je vertellen. Twijfel je of er ruimte is voor jouw verhaal? Vraag dan of je het mag en kan delen.

Respecteer de keuzes die de ander maakt

Ik schreef al dat wij kozen voor een uitvaart in besloten kring. Dat was een persoonlijke keuze die wij als familie maakten. Niet iedereen kon zich daarin vinden, wat tot ongemakkelijke situaties leidde. Zelfs in de week voor de uitvaart. Het kan zijn dat je niet wordt uitgenodigd of dat de familie bepaalde keuzes maakt. Je ego zal dat niet fijn vinden, maar dat is snel opgelost: het draait namelijk niet om jou. Met bruiloften, geboortes en begrafenissen zijn er altijd mensen teleurgesteld, omdat het niet verloopt zoals ze hadden gehoopt. Zorg dat jij niet één van die mensen bent. Respecteer de keuzes van de ander en ben er alsnog voor diegene.

Ben er ook na de uitvaart en na het eerste jaar

Na al die jaren vind ik het nog altijd fijn om over papa te praten. Zo houd ik hem voor mijn gevoel levend en dat voelt prettig. Ik deel af en toe een foto op Instagram en krijg dan direct lieve berichtjes en reacties. Dat geeft troost. Rouw stopt namelijk niet na een week, een maand of een jaar. Je neemt het voor de rest van je leven met je mee en komt er nooit meer vanaf. De scherpe randjes worden iets minder scherp, het verdriet minder intens, maar de rouw en het gapende gat van gemis blijven, hoe je het wendt of keert.

Weet je niet wat je moet zeggen tegen iemand die rouwt? Dit kan helpen

Vind je het lastig om iets te zeggen, tegen iemand die rouwt? Vaak vervallen we in een algemeenheden: “Als ik iets kan doen, laat het maar weten.” Niemand gaat je dan bellen, vanwege de vrijblijvendheid van die opmerking.
Ik zet wat fijne woorden op een rijtje, die kunnen helpen:

• Ik wens je veel liefde in deze moeilijke tijd.
• Zal ik vanavond een pan soep voor je maken?
• Wil je een mooie herinnering met me delen?
• Waar kan ik je bij helpen?
• Ik denk aan je.
• Ik hoop dat je de mooie herinneringen koestert.
• Beweeg mee op de golven en wees lief voor jezelf.

Wat is jouw ervaring met rouw? Heb je nog tips? Deel ze gerust!

Boeken over rouw

Berichten met een * in de titel bevatten commerciële content.