Hoe organiseer je een uitvaart? (Mijn persoonlijke verhaal)*

In 2017 zat ik in een situatie waarvan ik had gehoopt dat hij nog lang uit zou blijven. We regelden de uitvaart van mijn vader en ik ontdekte dat het ‘enge’ beeld dat ik ervan had, niet helemaal klopte.Ik zat aan tafel met mijn familie en voor ons lagen allemaal boeken. Boeken met rouwkaarten, kisten en informatie over een uitvaart. Ik ontdekte dat het hele proces helpt in de verwerking van het verlies en dat dit heel waardevol is. In dit inspiratieartikel vertel ik je hoe wij de uitvaart van mijn vader organiseerden en wat er tegenwoordig allemaal mogelijk is.

Uitvaart organiseren zoals je wilt

Vroeger was een uitvaart vrij standaard. Kerk of crematorium, daarna een stukje cake met slappe koffie en naar huis. De laatste jaren zijn er steeds meer mogelijkheden bijgekomen. Zo is een borrel na afloop al heel normaal, net als een afscheidsceremonie op een bijzondere plek.
De uitvaart van mijn vader vond plaats in Dordrecht. Daar is een grote begraafplaats met crematorium. Ik vind de zalen van de crematoria meestal niet zo heel sfeervol en prettig, dat is natuurlijk persoonlijk. Het mooie van deze begraafplaats was dat er nog een aparte aula was, die midden op de begraafplaats lag. Een sfeervolle ruimte, waarbij mijn familie en ik meteen een goed gevoel hadden. Vanuit dat punt zijn we de uitvaart verder gaan organiseren.

Waar hou je rekening mee bij het organiseren van een uitvaart?

Toen ik daar op die bewuste maandagochtend aan tafel zat, had ik echt geen idee wat me te wachten stond. Ik weet nog dat ik even bewust stilstond bij het moment. Hoe bizar is het om ineens daar te zitten en beslissingen te moeten nemen over een kist, een rouwkaart en het programma voor de uitvaart. We hadden een hele fijne uitvaartondernemer, die ons bijstond met advies, maar ons ook alle ruimte gaf. Daardoor konden we rustig beslissen. GRappig detail: ik had altijd een beeld van saaie grijze mannen die zo’n uitvaart begeleiden. Wij hadden een vrouwelijke uitvaartondernemer van in de 40, die totaal niet grijs en saai was.

Een uitvaart kost veel geld

Een belangrijk aspect om rekening mee te houden als je een uitvaart moet organiseren, is het kostenplaatje. Heeft de overledene een verzekering? Dan is er vaak een bepaald bedrag beschikbaar. Als er geen verzekering is, zullen de kosten door de familie of uit een spaarpotje van de overledene betaald moeten worden. De kosten van een begrafenis kunnen aardig in de papieren lopen, daarom is het goed om hier bij stil te staan. Wanneer de kosten een doorslaggevende factor zijn, is het handig om verschillende offertes op te vragen bij uitvaartondernemers of via een website waar je meerdere partijen kunt vergelijken. Los van de kosten is er in mijn ogen nog iets heel belangrijk: dat je een uitvaartondernemer hebt waarbij je je goed voelt. Iemand die je helpt en adviseert, maar die jullie ook de ruimte geeft om dingen aan te pakken zoals je wilt. Het kan  helpen om eens te informeren naar ervaringen met uitvaartbegeleiders in je omgeving, wanneer een uitvaart aan de orde is.

Wat is er allemaal mogelijk tijdens een uitvaart?

Ik schreef al eerder dat er tegenwoordig heel veel mogelijk is voor een uitvaart. Zo weet ik dat op onze trouwlocatie Landgoed Heerdeberg ook vaker afscheidsceremonies gehouden worden. Of denk aan voetbalfans die hun afscheid krijgen in hun geliefde voetbalstadion. Los van de afscheidsceremonie heb je ook de keuze om de condoleance naar eigen wens te organiseren. Wij wisten vooraf al een ding zeker: dat er geen kleffe cake en slappe koffie geserveerd zou worden. Mijn vader was een Bourgondiër, dus kozen we voor een borrel voor de genodigden. We hielden de uitvaart sowieso besloten, in die zin dat we een select gezelschap uitnodigden om erbij te zijn en na afloop het glas met ons te heffen. Dat is een persoonlijke keuze, een ander wil misschien juist dat iedereen de mogelijk heeft om afscheid te nemen, waardoor een kerk of aula van het crematorium soms zelfs te klein is.

Bloemen en andere wensen

Als je vaker een uitvaart hebt bijgewoond weet je dat er vaak veel bloemen worden meegebracht. Bloemen geven troost en maken – in mijn ogen – de aanblik van die kist iets draaglijker. Toch zie je ook vaker dat men vraagt om geen bloemen mee te nemen, maar een donatie te doen aan een goed doel. Mijn vader wilde graag een donatie voor de Daniel den Hoedkliniek, het oncologisch centrum van het Erasmus MC in Rotterdam. Wij hadden zelf wel een mooi bloemstuk laten maken. Wat ook kan is dat er gevraagd wordt om een bepaalde bloem mee te nemen, bijvoorbeeld allemaal witte rozen. Of een mooi kaartje te schrijven en dat mee te nemen naar de uitvaart. Je kunt hierin je eigen creativiteit kwijt en kiezen voor iets waar de betrokkenen troost uit halen.

Muziek en toespraken

Denk ook na over de muziek en eventuele sprekers. Houd er rekening mee dat niet iedereen durft te spreken en dat er verschillende wensen kunnen zijn voor muziek. De ene keer heeft een overledene alle wensen gedetailleerd vastgelegd, een andere keer is het volledig aan de nabestaanden. Ook hierbij is de uitvaartbegeleider iemand die je hierin  vanuit ervaring goed kan adviseren.

Kinderen betrekken bij een uitvaart

Wij hebben onze kinderen, de vijf kleinkinderen van mijn vader, bewust betrokken bij de organisatie van de uitvaart. De dag voor de crematie zijn we allemaal naar de afscheidskamer gegaan, waar de kinderen de kist hebben versierd met speciale verfstiften. Het was een emotioneel gebeuren, omdat we papa die dag voor het laatst zouden zien. De kinderen maakten het met hun onbevangenheid weer heel draaglijk en luchtig, wat zorgde voor een goede balans. Het leek af en toe wel Fawlty Towers toen er een glas water sneuvelde en er een peuterstrijd ontstond over een bepaalde kleur stift. Ook hier was de uitvaartondernemer onze reddende engel, die opdook wanneer het nodig was en weer in de schaduw verdween als alles rustig was. Dat was ontzettend waardevol (en knap ook, ze voelde het zo goed aan!) en gaf veel rust.
De kinderen waren ook bij de uitvaart en zorgden daarbij voor de nodige luchtigheid. Zo zei mijn zoon, die toen 2,5 was, ineens: ‘Hé mama, ligt opa daarin? Zullen we hem openmaken en hoi zeggen?’. Ik vond dat fijn, want het maakte de hele situatie draaglijk.
Of je wel of geen kinderen bij een uitvaart wil betrekken is natuurlijk ook hartstikke persoonlijk.

De wensen van de betrokkenen staan centraal

Rondom de organisatie van een uitvaart krijg je altijd met keuzes te maken en er zullen altijd mensen zijn die die keuzes niet begrijpen. Net als bij een huwelijk of zelfs een verjaardag is het belangrijk dat zoiets verloopt zoals het bij de betrokkenen past. Zo gaven mijn ouders voor mijn vaders overlijden aan dat ze het fijn vonden als ik er volledig voor mijn moeder zou zijn met de uitvaart en dat ze daarom liever niet wilden dat ik mijn eigen vrienden uitnodigde. Ik had volledig begrip voor die keuze en heb die ook gerespecteerd. Mijn vriendinnen steunden me allemaal op hun eigen manier in die periode en hoewel het natuurlijk fijn was geweest om ze ook op die dag bij me te hebben, vond ik het niet onoverkomelijk. De wensen van mijn ouders waren voor mij op dat moment gewoon veel belangrijker dan mijn eigen behoeftes. En sowieso: ik beleefde de hele dag in een roes, de echte klap kwam later pas en toen waren mijn vriendinnen er voor me, dus ik vond het prima. Een tip die ik op dit vlak kan geven is dus ook: ga voor jezelf na wat echt belangrijk is voor de (andere) betrokkenen. De emoties zijn al heftig in zo’n periode, dus maak het niet onnodig moeilijker voor wie dan ook.

Tot slot nog even dit…

Ik heb dit artikel geschreven voor een samenwerking, dit wil echter niet zeggen dat ik het voor de commercie heb geschreven. Sterker nog, ik ben blij dat ik dooor deze opdracht getriggerd werd om mijn verhaal na twee jaar te delen. Eerder kon ik het niet, terwijl mijn ervaringen voor anderen heel waardevol zijn. Mijn missie is om anderen te helpen om hun leven mooier te maken.
Het was voor mij de eerste keer dat ik zo nauw betrokken was bij een uitvaart en ik had echt geen idee wat me te wachten stond. Nu weet ik dat wel en daarmee is het hele verhaal ‘uitvaart’ een stuk minder spannend geworden. De dood en alles daaromheen blijft iets vreselijks en gaat gepaard met veel verdriet. Het kan dan fijn zijn als je al een beetje een idee hebt hoe zoiets gaat en waar je aan moet denken. Het allerbelangrijkste is volgens mij dat het goed voelt voor de betrokkenen. De overledene zelf krijgt het helaas niet meer mee, dus zorg vooral dat het voor de naasten een mooi afscheid is, waar iedereen met een goed gevoel op terug kan kijken. Ik kan je uit eigen ervaring vertellen dat dat ontzettend helpt in het hele verwerkingsproces.
Wellicht geeft dit artikel je ook stof tot nadenken over wat je zelf zou willen als het eenmaal zover is. Ik hoop natuurlijk dat het voor ons allemaal pas gebeurt als we oud en gerimpeld zijn, maar we weten ook allemaal dat de realiteit anders kan zijn. Hoe dan ook, ik vond het fijn om mijn verhaal op papier te zetten en om mijn ervaringen en tips met jullie te delen. Ik hoop oprecht dat ik er mensen mee kan helpen.

Heb jij ervaringen met het organiseren van een uitvaart? Heb je nog aanvullende tips? Deel ze in de comments!

Berichten met een * in de titel bevatten commerciële content.